Αυτό το κεφάλαιο απευθύνεται σε αρχάριους
χρήστες
Αν είστε τελείως πρωτάρηδες στους υπολογιστές,
θα βρείτε χρήσιμες τις πληροφορίες στο κεφάλαιο
αυτό. Αν όμως, έχετε κάποια εμπειρία στον
προγραμματισμό, μπορείτε να το παραβλέψετε μια
και αναφέρεται σε βασικά στοιχεία της Pascal.
Τι είναι ένα πρόγραμμα
ΗΥ;
Ο υπολογιστής (computer) δεν είναι τίποτα άλλο από μια
μηχανή, που έχει τη δυνατότητα να εκτελεί
μαθηματικές πράξεις πολύ γρήγορα και με μεγάλη
ακρίβεια, αλλά δεν μπορεί να κάνει τίποτα αν δεν
εκτελεστεί κάποιο πρόγραμμα γραμμένο από
κάποιον άνθρωπο. Επιπλέον, αν κάποιος άνθρωπος
γράψει ένα πρόγραμμα το οποίο μετατρέπει τα
δεδομένα σε σκουπίδια και ο ΗΥ υπάκουα και πολύ
γρήγορα θα μετατρέψει τα δεδομένα σε σκουπίδια.
Είναι πιθανόν να γράψει κανείς ένα πρόγραμμα με
ένα πολύ μικρό λάθος, και να έχει την εντύπωση ότι
το πρόγραμμα του δημιουργεί τα σωστά
αποτελέσματα. Είναι στην κρίση του
προγραμματιστή να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα ώστε
αυτό να επιτυγχάνει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ένα πρόγραμμα είναι απλά μια συνταγή που
εφαρμόζει ο υπολογιστής πάνω στα δεδομένα
ώστε να αποκομίσει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Είναι όπως περίπου η συνταγή ψησίματος ενός κέικ.
Τα δεδομένα αντιστοιχούν στα συστατικά,
συμπεριλαμβάνοντας και την θερμότητα που
παρέχεται από την ηλεκτρική κουζίνα. Το
πρόγραμμα αντιστοιχεί στις οδηγίες της συνταγής
για ανακάτεμα, αναμονή, θερμότητα, ψύξη και ότι
άλλο μπορεί να επιτελεστεί επί των συστατικών. Η
έξοδος του προγράμματος μπορεί να
αντιστοιχισθεί με το τελικό κέικ, έτοιμο για
σερβίρισμα. Έτσι ένα πρόγραμμα μπορούμε να
πούμε ότι συνίσταται από δυο μέρη, τα δεδομένα
σύμφωνα με τα οποία αυτό ενεργεί και τον κώδικα
(πρόγραμμα) που διαχειρίζεται τα δεδομένα. Τα
δεδομένα και το πρόγραμμα είναι αχώριστα όπως
παρουσιάστηκε από τα παραπάνω.
Τι είναι οι σταθερές ;
Σχεδόν κάθε πρόγραμμα απαιτεί μερικούς αριθμούς
που δεν αλλάζουν ποτέ κατά την εκτέλεσή του.
Αυτοί οι αριθμοί μπορούν να καθοριστούν μια φορά
και να χρησιμοποιούνται όσο συχνά επιθυμούμε
κατά την διάρκεια λειτουργίας του προγράμματος.
Για να επιστρέψουμε στην αντιστοίχηση ενός
προγράμματος με μια συνταγή, αν έχετε καθορίσει
το μέγεθος του κουταλιού της σούπας, μπορείτε να
το χρησιμοποιήσετε χωρίς να ελέγχετε την
χωρητικότητά του. Κάθε φορά όταν γράφετε ένα
πρόγραμμα μπορείτε να καθορίσετε την τιμή του
π=3.141592 και να συνεχίσετε να την χρησιμοποιείτε
όταν χρειάζεται, ξέροντας ότι είναι διαθέσιμη
και σωστή.
Τι είναι μεταβλητές ;
Εκτός από τις σταθερές, σχεδόν κάθε πρόγραμμα
χρησιμοποιεί κάποιους αριθμούς, των οποίων η
τιμή αλλάζει κατά την διάρκεια του προγράμματος.
Μπορούν να καθοριστούν ως μεταβλητές και μετά να
αποκτήσουν όποια τιμή επιθυμούμε, που έχει
βέβαια σχέση με το πρόγραμμα. Ένα παράδειγμα θα
μπορούσε να είναι ο αριθμός των αυγών στην
συνταγή μας. Αν ένα στρώμα κέικ απαιτεί 2 αυγά, 3
στρώματα απαιτούν 6 αυγά. Ο αριθμός των αυγών
λοιπόν θα μπορούσε να είναι μια μεταβλητή.
Πως καθορίζουμε σταθερές και μεταβλητές ;
Όλες οι σταθερές και οι μεταβλητές έχουν ένα
όνομα και μια τιμή. Στο τελευταίο παράδειγμα, το
όνομα της μεταβλητής είναι "eggs", και έχει
τιμή 2 ή 6 ανάλογα με το πότε ελέγξαμε στα
αποθηκευμένα δεδομένα. Σε ένα πρόγραμμα στις
σταθερές και στις μεταβλητές δίνονται ονόματα
σχετικά με το θέμα, και μπορούν να αποθηκεύσουν
οποιαδήποτε τιμή μέσα στα επιτρεπόμενα όρια τα
οποία εμείς καθορίζουμε.
Τι είναι τόσο καλό με την Pascal ;
Μερικές γλώσσες προγραμματισμού επιτρέπουν στον
προγραμματιστή να καθορίσει τις σταθερές και τις
μεταβλητές με έναν τυχαίο τρόπο έκφρασης και
μετά να συνδυάζουν δεδομένα με έναν ακόμα πιο
τυχαίο τρόπο. Για παράδειγμα, αν αναμειγνύατε τον
αριθμό των αυγών, στην παραπάνω συνταγή, με τον
αριθμό των φλιτζανιών από αλεύρι, θα το κάνατε με
μια έγκυρη μαθηματική πρόσθεση, αλλά θα είχατε
ένα τελείως άχρηστο αποτέλεσμα. Μερικές γλώσσες
προγραμματισμού σας επιτρέπουν να επιτελέσετε
μια τέτοια πράξη και να εμφανίσετε το άχρηστο
παραγόμενο αποτέλεσμα. Επειδή όμως η Pascal απαιτεί
από σας να καθορίσετε τις σταθερές και τις
μεταβλητές σας με έναν ακριβή τρόπο, η πιθανότητα
μια τέτοιας ανώφελης πράξης ελαχιστοποιείται.
Ένα καλογραμμένο πρόγραμμα σε Pascal έχει πολλά
σημεία ελέγχου ώστε να αποφεύγεται το ενδεχόμενο
μιας απολύτως μπερδεμένης και χωρίς ουσία
εκτύπωσης.
Σημειώστε πάντως, όσον αφορά τα προηγούμενα, πως
"καλογραμμένο πρόγραμμα" σε Pascal είναι ένα
θέμα προς συζήτηση. Είναι στο χέρι του
προγραμματιστή να καθορίσει τη δομή των
δεδομένων με ένα τέτοιο τρόπο ώστε το πρόγραμμα
να μπορεί να αποτρέψει την "παραγωγή"
σκουπιδιών. Σε τελευταία ανάλυση, το πρόγραμμα
δεν μπορεί να είναι καλύτερο από την ανάλυση που
έχει προηγηθεί για αυτό το θέμα.
Αν είστε ένας αρχάριος προγραμματιστής, μην
τρομοκρατηθείτε με τίποτα από τα παραπάνω. Η Pascal
είναι ορθά σχεδιασμένη, χρήσιμο εργαλείο που
χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία από πολλούς
αρχάριους χρήστες και επαγγελματίες. Με αυτές
τις λίγες προειδοποιήσεις, είστε έτοιμοι να
ξεκινήσετε.